Παιδί και Διαβήτης

Ο διαβήτης τύπου 1 ή νεανικός σακχαρώδης διαβήτης συνήθως διαγιγνώσκεται σε παιδική ηλικία και νεότερους ενήλικες. Ο διαβήτης τύπου 1 αντιστοιχεί στο περίπου 5% – 10% των ατόμων με διαβήτη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει όμως ότι παρουσιάζει σημαντική αύξηση της συχνότητάς του στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. H μέση συχνότητα στην Ελλάδα 8-10/100 000. ^1,4

Ο διαβήτης είναι ασθένεια που επηρεάζει όλη την οικογένεια, ειδικά όταν η διάγνωση γίνεται σε ένα παιδί. Η διάγνωση του ΣΔ1 δημιουργεί μία περίοδο κρίσης για το παιδί και την οικογένεια του, καθώς καλούνται γρήγορα να προσαρμοστούν σε μια νέα κατάσταση και να αποκτήσουν νέες δεξιότητες.^1,6

Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία, στην περίπτωση του παιδικού διαβήτη η συμπαράσταση και κατανόηση των γονέων, αδερφών και φίλων μπορούν να κάνουν την διαφορά στη ζωή του παιδιού. Έρευνα έχει δείξει πως η θετική συναισθηματική υποστήριξη εκ μέρους της οικογένειας με το να εκφράζουν την κατανόηση τους στις καθημερινές δυσκολίες της ζωής με τον διαβήτη και της θεραπείας έχει συσχετιστεί με βελτιωμένη μεταβολική ρύθμιση.

Πέρα από την ψυχολογική υποστήριξη, τα παιδιά και έφηβοι με σακχαρώδη διαβήτη χρειάζονται επιπλέον βοήθεια όσον αφορά τη θεραπεία τους. Σύμφωνα με έρευνες, έχει διαπιστωθεί ότι οι έφηβοι και τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα να μείνουν προσκολλημένοι στη θεραπευτική αγωγή, εάν οι γονείς τους γίνουν πολύ ελαστικοί όσον αφορά την παρακολούθηση της θεραπείας τους ή εάν η σχέση μητέρας- παιδιού δεν είναι δυνατή. ⁴

Η δημιουργία σχέσεων με άλλα άτομα που αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα με τον διαβήτη και καταλαβαίνουν τις προκλήσεις, μπορούν να αυξήσουν την αυτοπεποίθηση του ατόμου με διαβήτη αλλά και της οικογένειας του. Για αυτόν τον λόγο, η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία προτείνει στις οικογένειες να γνωριστούν μέσα από online πλατφόρμες, για παράδειγμα Facebook groups, αλλά και να γνωριστούν με τις τοπικές κοινότητες και συλλόγους. Μέσω της επαφής αυτής, είναι εφικτή η ανταλλαγή πληροφοριών, συμβουλών και η αλληλοϋποστήριξη.³

Κάθε παιδί που πάσχει με διαβήτη μπορεί να κάνει ακριβώς ό,τι κάνει και ένα παιδί χωρίς διαβήτη κατά τη διάρκεια της σχολικής μέρας.(2) Η ενεργή συμμετοχή της σχολικής κοινότητας και η επαρκής ενημέρωση των παιδαγωγών για τις ανάγκες του παιδιού είναι κρίσιμης σημασίας.  Καθώς το παιδί περνά αρκετές ώρες την ημέρα στον χώρο του σχολείου και σε σχολικές δραστηριότητες, η ασφαλής διαχείριση των όποιων συνθηκών προκύψουν είναι προτεραιότητα της σχολικής κοινότητας.

Παιδιά μικρής ηλικίας συχνά εξαρτώνται από το προσωπικό του σχολείου για την παρακολούθηση σακχάρου αίματος και τη χορήγηση ινσουλίνης. Επίσης, δάσκαλοι και μέλη της σχολικής κοινότητας πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι στην αναγνώριση μιας διαβητικής κρίσης και στην αντιμετώπιση περιστατικών υπογλυκαιμίας και υπεργλυκαιμίας. Δεν είναι απίθανο ότι το παιδί μπορεί να αισθανθεί φόβο, εάν κληθεί να αντιμετωπίσει τον διαβήτη μόνο του, στο σχολικό περιβάλλον. Για αυτόν τον λόγο, θα πρέπει το σχολικό περιβάλλον να δώσει την αίσθηση στο παιδί, ότι είναι προετοιμασμένο για κάθε κατάσταση και ξέρει πώς να το βοηθήσει. Εξάλλου, το αίσθημα της ασφάλειας είναι απαραίτητο σε κάθε άνθρωπο για να μπορέσει να είναι παραγωγικός.⁴

Οι γονείς από τη μεριά τους θα πρέπει να προετοιμάσουν το παιδί για να ξεκινήσει από νωρίς να αναγνωρίζει τα προειδοποιητικά σημάδια και να φροντίζει από μόνο του τον εαυτό του.^1,6

O διαβήτης δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι ο λόγος για να αποθαρρυνθεί ένα παιδί από τα όνειρά του. Σπουδαίοι αθλητές σε Ολυμπιακούς αγώνες, καλλιτέχνες και πολιτικοί έχουν δείξει το παράδειγμα ότι η ζωή με τον διαβήτη δεν χρειάζεται να σταματήσει κάποιον από τον να πετύχει τους στόχους του.

Παραπομπές:

1. Frank MR. Paediatr Child Health. 2005;10(1):18-20. 2. International Diabetes Federation (IDF). Pediatr Diabetes. 2007;8(suppl 8):26-31.
2. Ιστοχώρος Αμερικανικής Ένωσης Διαβήτη (ADA): “Safe at School” http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/parents-and-kids/diabetes-care-at-school
3. Ιστοχώρος Αμερικανικής Ένωσης Διαβήτη (ADA): “Children and Type 2 Diabetes” http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/parents-and-kids/children-and-type-2/
4. Τζάνειο Ανασκόπηση “Προβλήματα παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη στο σχολείο”
5. Journal of Pediatric Psychology, «The Relation Between Family Factors and Metabolic Control: The Role of Diabetes Adherence», 31(2) pp. 174–183, 2006 doi:10.1093/jpepsy/jsj004, Advance Access publication March 3, 2005, http://jpepsy.oxfordjournals.org.