Γλυκά και Διαβήτης: μύθοι και αλήθειες

Δημοσιεύτηκε 9 October, 2017 σε Διατροφή 7999 0 0

Επιτρέπεται τα άτομα με διαβήτη να τρώνε γλυκά;

Παρόλο που τα προηγούμενα χρόνια υπήρχε η αντίληψη ότι τα άτομα με διαβήτη πρέπει να αποφεύγουν τη ζάχαρη και τα γλυκά, πλέον γνωρίζουμε πως τα γλυκά δεν αυξάνουν τη γλυκόζη του αίματος περισσότερο από άλλα τρόφιμα που περιέχουν κυρίως υδατάνθρακες. Ο διαβήτης δεν απαγορεύει τα γλυκά ή τη ζάχαρη. Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Illinois, η ένταξή ζάχαρης στο καθημερινό διαιτολόγιο προϋποθέτει τόσο την εφαρμογή του κανόνα του «μέτρου» όσο και τη σωστή κατανομή των σακχάρων στα διάφορα γεύματα της ημέρας.

Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ένωση για τον Διαβήτη (ADA), πηγές πρόσθετων σακχάρων όπως τα γλυκαντικά που περιέχονται σε αρκετές τροφές και γλυκά, μπορούν να καταναλωθούν από διαβητικούς ως μέρος των συνολικών υδατανθράκων και θερμίδων που λαμβάνουν σε μια μέρα.

H πρώτη φορά που αυτή η δήλωση εμφανίστηκε στις συστάσεις της ADA για τη διατροφή των διαβητικών ήταν το 1994. Η σύσταση αυτή δημιούργησε μια δραματική αλλαγή στην αντίληψη για τα γλυκά, καθώς προηγούμενες συστάσεις αντιμετώπιζαν τα γλυκά και τα ζαχαρούχα τρόφιμα ως απαγορευμένα. Στην πραγματικότητα, τα άτομα με διαβήτη έπρεπε να αποφεύγουν κάθε τι που περιέχει ζάχαρη ώστε να παραμένουν υγιείς. Δεν μπορούσαν δηλαδή να καταναλώσουν ακόμη και τρόφιμα όπως φρούτα ή να πιουν γάλα, καθώς και τα δύο περιέχουν υδατάνθρακες (σάκχαρα).

Η σύσταση άλλαξε λόγω έρευνας που υποδηλώνει ότι η σακχαρόζη (ζάχαρη) και τα άλλα σάκχαρα στα τρόφιμα δεν έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στα επίπεδα γλυκόζης αίματος από άλλες πηγές υδατανθράκων.

Οι πιο πρόσφατες οδηγίες της ADA, που δημοσιεύτηκαν στα τέλη του 2013, δείχνουν ότι η ποσότητα υδατανθράκων και η διαθέσιμη ινσουλίνη μπορεί να είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μετά το φαγητό. Μετά το γεύμα, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (γνωστά επίσης και ως μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης αίματος) καθορίζονται κυρίως από τη συνολική ποσότητα υδατανθράκων που έχει καταναλωθεί και όχι από την πηγή που προέρχονται.

Για τον έλεγχο του σακχάρου καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά εάν δεν συμπεριλαμβάνεται πρόσληψη ινσουλίνης, θα πρέπει να καταναλώνει κανείς παρόμοιες ποσότητες υδατανθράκων από γεύμα σε γεύμα. Εάν γίνεται χρήση ινσουλίνης ταχείας δράσης πριν από τα γεύματα, πρέπει να εξισορροπείται η ποσότητα ινσουλίνης με την ποσότητα υδατανθράκων που καταναλώνονται.

Κατά την κατανάλωση γλυκών, ένα άτομο με διαβήτη είναι σημαντικό να μετράει τα συνολικά γραμμάρια υδατανθράκων που περιέχονται σε αυτά. Ύστερα, να τα προσμετράει στο σύνολο των υδατανθράκων που έχει καταναλώσει τη συγκεκριμένη μέρα, ώστε να μην υπερβαίνεται το ημερήσιο όριο πρόσληψης υδατανθράκων.

Πώς γίνεται αυτό; Διαβάζοντας τις ετικέτες των τροφίμων προσέχουμε τις τρεις πιο σημαντικές πληροφορίες, που είναι το μέγεθος της μερίδας, οι συνολικοί υδατάνθρακες και οι συνολικές θερμίδες.

Επίσης, είναι προτιμότερο να τρώμε το γλυκό μετά από κάποιο γεύμα και όχι μόνο του. Με αυτόν τον τρόπο, τα επίπεδα γλυκόζης αίματος αυξάνονται σταδιακά σε σύγκριση με τι θα συνέβαινε αν ένα γλυκό καταναλωνόταν από μόνο του.

Μέγεθος μερίδας

Όλη η διατροφική πληροφορία στην ετικέτα του γλυκού υπολογίζεται σύμφωνα με το μέγεθος της μερίδας. Είναι πολύ σημαντικό να το γνωρίζουμε αυτό, καθώς η ποσότητα που καταναλώνουμε διαμορφώνει το σύνολο των υδατανθράκων και θερμίδων που θα λάβουμε. Για παράδειγμα, αν η μερίδα είναι 2 κουλουράκια και καταναλώσουμε μόνο το ένα θα έχουμε λάβει τον μισό αριθμό υδατανθράκων και θερμίδων που αναγράφεται στην ετικέτα. Αντίστοιχα, αν φάμε τέσσερα κουλουράκια θα έχουμε διπλασιάσει τον αριθμό των υδατανθράκων και θερμίδων.

Συνολικοί υδατάνθρακες

Η συνολική ποσότητα υδατανθράκων αναφέρεται στο πόσα γραμμάρια υδατάνθρακες υπάρχουν σε μια μερίδα του συγκεκριμένου τροφίμου. Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις σε αυτόν τον αριθμό στην περίπτωση που μετράμε γραμμάρια υδατανθράκων για να διαχειριστούμε το σάκχαρο. Θα χρειαστεί να αφαιρέσουμε το ήμισυ των συνολικών ινών από τον αριθμό των υδατανθράκων αν υπάρχουν περισσότερα από πέντε γραμμάρια ινών ανά μερίδα. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να υπολογίσουμε τον αντίκτυπο των σακχαροαλκοολών (τεχνητές γλυκαντικές ύλες όπως η σορβιτόλη, η ξυλιτόλη, η στέβια, κ.α.)). Εκτός από τις οδηγίες του γιατρού, μπορούμε να προσδιορίσουμε την επίδραση των σακχαροαλκοολών αφαιρώντας τα μισά γραμμάρια των γλυκαντικών αυτών ουσιών από τους συνολικούς υδατάνθρακες. Για παράδειγμα, για μια ζαχαροπλαστική ράβδο με υδατάνθρακες 30 γραμμαρίων που περιέχει 20 γραμμάρια γλυκαντικές ουσίες, αφαιρούμε τα 10 από τα 20 οπότε συνολικά υπολογίζουμε 20 (30-10) γραμμάρια υδατάνθρακες.

Συνολικές θερμίδες

Η πρόσληψη θερμίδων είναι επίσης σημαντικό θέμα. Πολλά τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη ή τεχνητά γλυκαντικά έχουν αυξημένες θερμίδες και συχνά έχουν χαμηλή θρεπτική αξία. Η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του βάρους, γεγονός που καθιστά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πιο δύσκολο να ελεγχθούν.

Ιδέες για την κατανάλωση σνακ και γλυκών

Τα άτομα με διαβήτη μπορούν ακόμα να απολαύσουν κάποιο γλυκό από καιρό σε καιρό. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουν τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν ορισμένα τρόφιμα στο σάκχαρό τους. Το κλειδί είναι η διαχείριση των μερίδων. Υπάρχουν πολλές συνταγές στο διαδίκτυο που είναι νόστιμες και χαμηλές σε υδατάνθρακες και δεν χρησιμοποιούν τεχνητά γλυκαντικά. Παραδείγματα ορισμένων επιδορπίων (σνακ) κατάλληλα για διατροφολόγιο ενός ατόμου με διαβήτη -που μπορεί ή όχι να έχουν τεχνητά γλυκαντικά- είναι τα εξής: